در این مقاله سعی کرده ایم انواع سهمیه های موجود و موثر در کنکور را بررسی کرده و داوطلبان را در شناخت مسیرشان یاری دهیم.می دانیم داوطلبان کنکور سراسری 98 همان قدر که نگران تاثیر معدل بر کنکور 98 هستند و اخبار آن را دنبال می کنند می بایست حواسشان به ظرفیت های دانشگاه و سهمیه های مختلف نیز باشد و متناسب با ظرفیت ها برنامه ریزی خود را انجام دهند. مهم ترین و غالب ترین سهمیه مربوط به کنکور سراسری سهمیه مناطق می باشد.
1)سهمیه مناطق:
شركت كنندگان در آزمون سراسری سال بر اساس محل اخذ مدرك تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه دوم جزو یكی ازسهمیه های مناطق 1، 2 و یا 3 محسوب می گردند. در صورتی که دانش آموزی در مناطق مختلف تحصیل کرده باشد منطقه مورد اثر در کنکور سراسری برای آن دانش آموز منطقه مرفه تر خواهد بود.
نحوه اعمال سهمیه مناطق:
یک مثال فرضی بدون در نظر گرفتن سهمیه های غیر از مناطق ارائه می دهیم تا مفهوم تاثیر سهمیه مناطق بر پذیرش در رشته مورد نظرتان را بهتر درک کنید تصور کنید یک رشته دانشگاهی با ظرفیت 100 دانشجو داشته باشیم که سهمیه مناطق برای آن به این صورت هست و ظرفیت این رشته 50 دانشجو از داوطلبان منطقه 1، 30 دانشجو از داوطلبان منطقه 2 و 20 دانشجو از داوطلبان منطقه 3 باشد.
اما ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که چرا به داوطلب منطقه 3 با وجود محرومیت های تحصیلی ظرفیت کم تری اختصاص داده می شود؟ توجه داشته باشید که اگر براساس رتبه کشوری قرار باشد ظرفیت رشته ها پر شود داوطلبان منطقه 1 ممکن است 90 درصد ظرفیت یک رشته خوب از دانشگاه خوب را پر کنند و شاید باقی ظرفیت توسط داوطلبان منطقه 2 پرشود اما در صورتی که مشخص شود که چه میزان از ظرفیت مختص داوطلب منطقه 3 می باشد. داوطلبان منطقه 1 و 2 علی رغم نمره بالاتر و رتبه کشوری بهتر رشته یا دانشگاه پایین تری خواهند گرفت و داوطلب منطقه 3 ظرفیت رشته و دانشگاه بهتر را تصاحب خواهد کرد. (توجه داشته باشید مقصود از رشته بهتر یا دانشگاه بهتر یعنی رشته پر متقاضی تر یا دانشگاه پرمتقاضی تر است).
تمام داوطلبان کنکور مشمول سهمیه مناطق هستند. و در صورتی مشمول سهمیه های دیگر نشوند سهمیه مناطق را خواهند داشت. مناطق سه گانه به صورت زیر دسته بندی می شوند:
منطقه یک:
شامل بخش های مرکزی شهرهای تهران، شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد می باشد.در شهرستان تهران بخش های کن و شمیرانات نیز جز سهمیه منطقه یک محسوب می گردند.
منطقه دو:
اکثر شهرها و شهرستانهای کشور جز منطقه دو محسوب میشوند. مگر موارد محروم که در دسته منطقه 3 قرار میگیرد.
منطقه سه:
منطقه 3 شامل شهرهای کوچک و محروم می شود. همچنین کلیه داوطلبان معلول و داوطلبانی که دو سال آخر تحصیل خود را در کشورهای خارجی گذرانده باشند،جز منطقه 3 محسوب می گردند.
2)سهميه رزمندگان، ايثارگران و خانواده شهدا
سهمية 25 درصد ايثارگران شامل: همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، جانبازان)با جانبازي 25 درصد به بالا(، همسر و فرزندان آنان می باشد.
25 درصد از ظرفيت هر رشته محل، مربوط به این سهميه است.
سهمية 5 درصد ايثارگران شامل: جانبازان)با جانبازي کمتر از 25 درصد(، همسران و فرزندان آنان و همسر و فرزندان رزمندگان)با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه (مي باشد.
ايثارگران براي قبولي در هر رشته محل، بايد حداقل 70 درصد نمره گزينش آزاد در آن رشته محل را كسب كنند.
سهمية رزمندگان شامل رزمندگان)با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه( مي باشد.
حد نصاب نمره براي اين داوطلبان 75 درصد نمره گزينش آزاد در رشته محل مورد نظر مي باشد.
سهمية خانواده شهدا شامل: پدر، مادر، خواهر و برادر شهيد می باشد.
محدوديت استفاده از سهمية رزمندگان و ايثارگران
داوطلبان زیر فقط يكبار می توانند با استفاده از سهمية ايثارگران در رشته هاي دورة روزانه و دوبار در دوره های ديگر)نوبت دوم)شبانه(، پيام نور، غيرانتفاعي، نيمه حضوري، مجازي و پرديس ( پذيرفته شوند:
– داوطلبان با سهمية رزمندگان بسیجی، وزارت جهاد كشاورزي و ستاد كل نيروهاي مسلح از سال 1368 به بعد.
– داوطلبان با سهمیه هاي رزمندگان و ايثارگران بنياد شهيد و امور ايثارگران از سال 1376 به بعد.
توجه: پذيرفته شدگان در رشته های روزانه با استفاده از سهميه خانواده شهدا، ايثارگران و رزمندگان، به خاطر تحصيل رايگان، برابر مدت تحصيل تعهد خدمت دارند.
3)سهمية مناطق محروم رشته هاي غيرپزشكي
حداقل 40 درصد از ظرفيت کد رشته محلهای ناحیه ای، قطبی و کشوری دورة روزانة استانهای ايلام، بوشهر ، چهارمحال و بختياري، سيستان و بلوچستان، كردستان، كرمانشاه، كهگيلويه و بويراحمد، لرستان و هرمزگان به داوطلبان بومي اين استانها اختصاص می یابد.
4)سهمية مناطق محروم رشته های گروه آموزش پزشكي
در آزمون امسال، سي درصد ظرفيت رشته های پزشكي، دندانپزشكي و داروسازي و چند رشته دیگر، از داوطلبان بومي استاني و در بعضی رشته ها به صورت بومی شهر(یا بخش)پذيرش می شود. شرايط اين روش پذيرش:
تعهد خدمت به مدت سه برابر تحصيل در مناطق محروم
اين تعهد خدمت قابل خريد يا جا به جايي نيست.
پذيرفته شدگان با استفاده از اين سهميه، مجاز نيستند، رشته يا محل تحصيل خود را تغيير دهند.
مدرك فار غ التحصيلي بعد از پايان مدت تعهد به افراد داده مي شود.
تا پايان زمان تعهد، مجاز نيستند در مناطقي غير از محل تعهد، فعاليت پزشكي انجام دهند.
اين افراد تنها بعد از انجام نيمي از تعهد می توانند در مقطع بالاتر ادامه تحصيل دهند.
سهمیه های خاص مربوط به زلزله یا بلایای طبیعی برای شهر یا یک استان
به عنوان مثال زلزله رخ داده در کرمانشاه یکی از بلایای طبیعی است که داوطلبان بومی آن منطقه از شرایط مناسب برای تحصیل برخوردار نیستند و مشمول دریافت سهمیه می شوند.
5)سهميه داوطلبان بومی مناطق زلزله زده استان کرمانشاه
این سهمیه مخصوص داوطلبان بومی بخشهای شهرستانهای اسلام آباد غرب، پاوه، ثلاث باباجانی، جوانرود، دالاهو، روانسر، سرپل ذهاب، قصرشیرین و گیلانغرب و بخش های کوزران و ماهیدشت از شهرستان کرمانشاه می باشد.
این سهمیه شامل داوطلبانی است که در زمان وقوع زلزله در یکی از مقاطع سال دوم، سوم یا پیش دانشگاهی در بخش های بالا در حال تحصیل بوده اند، یا در آنجا اقامت داشته اند.
حد نصاب استفاده از این سهمیه 80 درصد نمره علمی گزینش آزاد و برای رشته های پزشکی، دندانپزشکی و دارو سازی 85 درصد گزینش آزاد است.
تعهد خدمت پذیرفته شدگان این سهمیه دو برابر مدت تحصیل است.
تغییر رشته یا انتقال برای پذیرفته شدگان این سهمیه ممنوع است.
این سهمیه تا آزمون سراسری سال 1399 قابل اجرا می باشد.
6)سهميه بهياران
پنج درصد از ظرفيت رشته های کارشناسی پیوسته پرستاري هر استان با شرايط زير به بهياران بومي استان تعلق می گیرد:
داشتن سلامت كامل جسمي و رواني
داشتن حداقل سه سال سابقه خدمت دولتي يا غيردولتي به عنوان بهيار در استان محل
خدمت به تأييد دفتر پرستاري محل خدمت.
داشتن ديپلم بهياري نظام قديم، يا ديپلم بهياري نظام جديد و مدرك پیش دانشگاهی
بهياران بايد رشته های پرستاري استان بومي )محل اشتغال( خود را انتخاب كنند.
بهياراني كه با اين سهميه قبول می شوند نمی توانند رشته يا محل تحصيل خود را تغيير دهند.
در دوره كارشناسی پرستاري هيچ درسي با اين حساب كه در دوره بهياري گذرانده شده حذف نمی شود.
اين سهميه فعلاً تا سال 1398 تمديد شده است.
7)گزينش بومي
مهم ترين نكتة كاربردي گزینش بومی، در انتخاب رشته، اين است كه انتخاب رشته ی بومي احتمال قبولي شما در دانشگاه بومی را افزایش می دهد.
هر رشته محل)يك رشته در يك دانشگاه (، ظرفيتي دارد كه ميان سهميه های مختلف تقسيم می شود. در گزينش بومي، بخشي از ظرفيت هر رشته محل مخصوص داوطلبان بومي است. بنابر اين احتمال قبولي داوطلبان بومي در دانشگا ههاي استان بومی يا نزديك به آن بيشتر از ديگران است.
براي استفاده از مزاياي گزينش بومي، لازم است این موارد را بشناسید:
– منطقه بومي استان، ناحیه و قطب خود
– بومی بخش یا شهر در رشته محل های که پذیرش بومی شهری یا بخش دارند.
– رشته بومي واقع در منطقه خود
– رشت ههاي پر طرفدار)در این رشته ها مزایای بومی گزینی کمتر است.
نحوة تقسيم ظرفيت رشته ها (كشوري و بومي)
رشته هاي موجود در دانشگاه ها به دو دستة كلي كشوری و بومي تقسيم می شوند كه روش تقسيم ظرفيت آنها در بين سهميه ها ، مختلف است.
رشته هاي کشوری: رشته هایی هستند كه در كل كشور، فقط در بعضي از دانشگاه ها وجود دارند. مانند رشته هاي بيوتكنولوژي يا باستانشناسي.
نحوة تقسيم ظرفيت رشته هاي كشوری: ظرفيت هر رشته محل از نوع رشته هاي كشوري، (بعد از کسر سهمیه ایثارگران) 25 و 5 درصد(، به نسبت شرکت کنندگان هر يك از سهمیه های )مناطق يك، دو، سه و خانوادة شهدا، به كل شركت كنندگان در هر گروه آزمايشي، تقسيم می شود.
رشته های بومي
به جز رشته های كشوري، رشته های تحصيلي دوره های روزانه بر اساس ميزان پراكندگي آنها در سطح كشور، به سه نوع رشته های استاني، ناحیه ای و قطبي تقسيم می شوند.
رشته استانی: رشته است كه در بيشتر استان های كشور داير است. به عنوان مثال همة رشته های نوبت دوم)شبانه از نوع استاني هستند.
رشته های ناحیه ای: رشته هايي است كه در بيشتر استان ها داير نیست، ولي در چند استان كنارهم)كه
يك ناحيه را تشكيل می دهند وجود دارند)مانند رشته های معماری و پزشکی دوره روزانه.
رشته های قطبي: رشته ای است كه در بيشتر ناحيه ها داير نیست ولي در چند ناحية كنارهم)كه يك
قطب را تشكيل می دهند ( وجود دارند)مانند رشته های مهندسی صنایع و فیزیوتراپی دوره روزانه.
در تصویر زیر ناحیه ها و قطب ها مشخص شده اند:
با نگاهی به این نقشه و با توجه به منطقه بومی خود، می توانید حدس بزنید احتمال قبولی شما در دانشگاه چه مناطقی بیشتراست.(برای اطلاع از رشته های بومی و ناحیه و قطبی و کشوری به دفترچه انتخاب رشته مراجعه کنید).
تعيين استان بومي داوطلب
ملاك تعيين استان بومي سه سال آخر تحصيلات دبيرستان يا هنرستان است.
در صورتي كه سه سال آخر تحصيلات فرد در يك استان نباشد يا در خارج از كشور باشد، استان محل تولد، استان بومي او خواهد بود.
در صورتي كه محل تولد و سه سال آخر تحصيلات در خارج از كشور باشد، استان بومي فرد تهران خواهد بود.
در صورتی که ابهامی در مقاله برایتان وجود دارد با مشاوران ما تماس بگیرید همچنین برای بهره مندی بیشتر از خدمات نیم خط چون تدریس خصوصص ریاضی به قسمت خدمات سایت مراجعه کنید.